Hết ngày nghỉ rồi. Bắt tay làm việc thôi.

Biên theo người khác quả không đơn giản. Văn mình nhạt như nước ốc, chán quá đi.

Nhân đọc Sửký TưMãThiên

Tần thời chiến quốc

Tần sau khi thống nhất

Tần Thủy Hoàng bản kỷ

" Năm thứ 33, Thủy Hoàng đưa những người thường trốn tránh, những người ở rể và những người đi buôn đánh lấy đất Lục Lương, lập thành Quế Lâm, Tượng Quận và Nam Hải cho những người bị đi đày đến đấy canh giữ"

Quế Lâm

Quế Lâm là một địa cấp thị ở phía đông bắc Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây, Trung Quốc, phía tây sông Li Giang. Tên thành phố có nghĩa là rừng quế đặt theo tên cây quế (Osmanthus spp.) mọc ven và trong nội thành của địa cấp thị. Người Trung Quốc xem Quế Lâm là nơi tuyệt nhất dưới thiên đường.

Năm 314 TCN, một nhóm định cư nhỏ được thiết lập dọc bên bờ sông Li Giang. Nhà Tần thành lập quận Quế Lâm tại khu vực ngày nay là nội thành Quế Lâm. Năm Nguyên Đỉnh thứ 6 (111 TCN), vào thời Hán Vũ Đế của nhà Hán, huyện Thủy An (始安) được thành lập, đây được xem như thời điểm bắt đầu của địa cấp thị này. Thời Đông Hán, lập Thủy An hầu quốc. Năm Cam Lộ thứ nhất (265) thời Tam Quốc, thuộc về Đông Ngô, Mạt đế cho thành lập quận Thủy An. Năm 507, được đổi tên thành Quế Châu. Khoảng năm Hồng Vũ thờinhà Minh, đổi lộ Tĩnh Giang thành phủ Quế Lâm. Thời nhà Thanh và Trung Hoa dân quốc nó là thủ phủ tỉnh Quảng Tây (trừ giai đoạn 1912-1936 thủ phủ tỉnh là Nam Ninh). Đến thời Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa thì thủ phủ tỉnh Quảng Tây chuyển về Nam Ninh cho tới tận hiện nay. Theo dòng lịch sử, Quế Lâm là trung tâm chính trị, kinh tế và văn hóa của khu vựcLĩnh Nam. Năm 1981, Quế Lâm được Quốc vụ viện CHND Trung Hoa liệt kê cùng ba thành phố khác (Bắc Kinh, Hàng Châu và Tô Châu) trong danh sách các thành phố cần được bảo tồn hàng đầu về các di sản lịch sử và văn hóa, cũng như cảnh quan thiên nhiên.

Tượng quận (chữ Hán: 象郡), trong các sách sử, là tên một quận do Tần Thủy Hoàng đặt ra sau khi thôn tính vùng đất phía nam Ngũ Lĩnh (Bách Việt).

Trong giới sử học từng có quan điểm khác nhau về Tượng quận.

Có ý kiến (như học giả L. Aurousseau) cho rằng Nhật Nam vốn là quận Tượng thời Tần Thủy Hoàng và Tượng quận bao trùm cả Giao Chỉ, Cửu Chân và Nhật Nam thời Hán sau này^[1]. Vì vậy, đã có sự đồng nhất giữa Tượng quận thời Tần và huyện Tượng Lâm thời Hán^[2].

Các nhà nghiên cứu hiện nay dẫn các ý kiến, của H. Maspero, Vũ Phạm Khải, Tá Bá Nghĩa Minh, thống nhất phản bác ý kiến trên và khẳng định: Tượng quận mới được Tần Thủy Hoàng mở trong cuộc chiến tranh Việt-Tần ở phía nam Trung Quốc, trong đó quân Tần mới chỉ tiến tới Quảng Tây^[3][4].

Viện Sử học Việt Nam dẫn Hán thư: "Năm thứ 5 niên hiệu Nguyên Phượng thời Hán Chiêu Đế (76 TCN), quận Tượng bị bãi bỏ, chia cắt vào hai quận Uất Lâm và Tường Kha". Quận Uất Lâm thuộc Quảng Tây, quận Tường Kha ở phía tây Uất Lâm và gồm một phần Quý Châu. Như vậy quận Tượng cũ của nhà Tần (bị bỏ thời Hán) là ở phía tây Quảng Tây và một phần Quý châu^[3]. Trị sở của quận Tượng, theo Mậu Lăng thư do Hán thư dẫn tại phần chú, là đất Lâm Trần ở phía tây Nam Ninh, thuộc huyện Tân Dương, tỉnh Quảng Tây^[4].

Học giả Cát Kiếm Hùng có ý kiến tương tự về vị trí Tượng quận là ở phía tây Quảng Tây^[5].

Cả ba quận Giao Chỉ, Cửu Chân và Nhật Nam do nhà Hán đặt sau này không nằm trong quận Tượng. Các sử gia căn cứ thêm vào Sử ký Tư Mã Thiên dẫn chứng: khi Triệu Đànhân nhà Tần suy yếu, chiếm 3 quận Nam Hải, Quế Lâm và Tượng (chiếm được trong chiến tranh Việt-Tần) để thành lập nước Nam Việt (207 TCN) thì Nam Việt chưa bao gồm Âu Lạc. Chỉ tới "sau khi Lã hậu mất (180 TCN)", Triệu Đà mới chiếm lãnh thổ Âu Lạc và chia thành 2 quận Giao Chỉ và Cửu Chân^[4]. Còn đất đai Nhật Nam thời Hán - mà trong đó có huyện Tượng Lâm sau này tách ra thành nước Lâm Ấp (năm 192) - chỉ được nhập vào lãnh thổ chung với miền Bắc và miền Trung Việt Nam ngày nay lần đầu tiên vào thời thuộc Hán, sau khi Hán Vũ Đế đánh chiếm Nam Việt (111 TCN, Nam Việt khi đó bao gồm cả Việt Nam), các quan cai trị Giao Chỉ tiến xuống thu phục các bộ tộc phía Nam dãy Hoành Sơn và hình thành quận Nhật Nam^[6].

Theo các trường Đại Học Nhân Dân, Đại Học Phúc Đán, và Đại Học Bắc Kinh ở Trung Quốc thì vị trí quận Tượng đã được xác định. Quận Tượng gồm 6 huyện, trên đất bây giờ là huyện Tịnh (Tĩnh) tây nam tỉnh Hồ Nam miền nam huyện Kiếm Hà, Cẩm Bình ở miền đông tỉnh Quý Châu, miền sông đầm miền tây của huyện Nhung Giang tỉnh Quảng Tây, huyện Triết Thành, Bạch Sắc miền tây tỉnh Triết Giang, miền tây nam núi Đại Minh của Nam Ninh cho đến biên giới Trung Việt, một giải Quảng Nam, Phúc Ninh ở đông nam tỉnh Vân Nam.

Các học giả hiện nay thống nhất với H. Maspero lý giải rằng: sở dĩ có sự nhầm lẫn đồng nhất Tượng quận thời Tần và Nhật Nam thời Hán, vì quận Nhật Nam thời Hán có huyện Tượng Lâm ở cực nam: Tượng quận là cực nam của đế chế Tần và Tượng Lâm ở cực nam đế chế Hán - điều này gây ra sự lầm lẫn đó^[4].

Các quận Lĩnh Nam thuộc thời Tần/Hán

Tượng Quận

Giao Chỉ và Tượng Quận Nam Việt thời Triệu Đà Các văn bản đều khẳng định thời Tần chưa đánh Giao Chỉ (VN). Giao Chỉ thuộc Nam Việt sau khi Triệu Đà phản phé Tần, chiếm một vùng to đoành, sau đó thịt nốt Âu Lạc aka Giao Chỉ. Tượng quận dưới thời HánVũ đế (140TCN – 87TCN) và Thiệu đế (86 TCN – 80 TCN). Năm 112 TCN, nhà Hán sai quân sang xâm chiếm Nam Việt, nhà Triệu mất. Nước Nam Việt bị Hán chiếm và đổi là Giao Châu, châu này đặt dưới quyền cai trị của quan thứ sử. Giao Châu chia làm 9 quận: Giao Chỉ, Cửu Chân, Nhật Nam, Nam Hải, Thương Ngô, Uất Lâm, Hợp Phố, Châu Nhai và Đạm Nhĩ. Mỗi quận đều đặt một quan thái thú để cai trị. Theo Hán Thư, quyển 7 9  “ Thiệu Đế kỷ đệ thất" viết về việc bãi bỏ Tượng quận và chia quận này làm hai, sát nhập vào hai quận Uất Lâm và Tường Kha : “Mùa thu, bãì bỏ Tượng Quận, chia và sát nhập vào Uất Lâm, Tường Kha". Thời Thiệu đế, Tượng quận đã bị phân chia vào các đơn vị hành chính khác và địa danh này đã không còn ngoại trừ trong cổ sử

Hàng chôm trên net: Một bữa liên hoan.

Bài-dịch của một cụ Sài Gòn (aka Gồng) nào đó từ bài viết gốc tác giả người phương Tây. Copy từ blog của anh Fa (liendanhbua.blogspot). Tôi không sửa gì chỉ thay đổi hình ảnh.

Tất cả bọn họ hân hoan ngồi sà xuống nền nhà bày la liệt và lộn xộn các món thơm ngon. Một số chồm người qua các đĩa đồ ăn để lấy cho mình gia vị và những thứ cần thiết. Những người trung niên bắt đầu đào bới trong các đĩa đồ ăn lớn, lôi ra những thứ có lẽ là ngon nhất cho vào chén của những người già hơn. Vài người già sau khi nhận được miếng ngon bắt đầu cằn nhằn và lập tức chuyển chúng sang chén của mấy đứa con nít đang ngồi xung quanh.

Không khí rất ồn ào, ai cũng nói một điều gì đấy nhưng có vẻ không quan trọng. Noi gương những người đàn ông, đám phụ nữ dùng tay lôi ra từ đĩa hay dùng đũa khoắng vào trong các nồi to hơn để tìm kiếm một vài thứ mong muốn. Khi vớt được một chùm trứng gà còn nhỏ, cả mấy người phụ nữ và đám con nít reo ồ lên. Một trong số họ tiếp tục vớt đồ ăn trong các tô lớn, một số khác tỷ mẩn ngồi xé các chiến lợi phẩm để cung cấp cho lũ nhỏ.

Tôi thực sự không biết là bữa ăn đã bắt đầu hay chưa, khi ba người có vẻ lớn tuổi nhất ngồi rung rung chân liên tục và uống những ly rượu đục ngầu. Một trong số họ lấy tay bốc một cây rau to, vặt lấy vài lá rồi ném cọng rau còn thừa trở về đĩa.

Số trẻ em vừa ăn vừa nói chuyện huyên náo và xô đẩy nhau rất hiếu động. Cứ mỗi lần mấy người đàn ông chọc đũa vào một đĩa xào thơm phức họ lại gào lên với những người xung quanh “Ăn đi, ăn đi”. Một phụ nữ đang múc đồ ăn cho chính mình chợt rụt phắt tay lại khi ai đó cũng thò đũa vào tô đồ ăn đó. Chị ta có vẻ nhún nhường thái quá và hình như chưa ăn được bao nhiêu dù bữa ăn kéo dài đã gần 1 giờ đồng hồ, khoảng thời gian quá dài để bắt dạ dày phải liên tục nhận thêm đồ ăn.

Những vị cao niên được trọng vọng thấy rõ trong bữa ăn, họ ăn ít và thường xong đầu tiên. Một cô gái như từ dưới đất chui lên bưng đến một khay nước trà rất nóng, kính cẩn mời những ông già. Các ông, mỗi người ngậm một cây tăm nhỏ xíu trong miệng liên tục cà qua cà lại như cách người ta sơn hàng rào không mỏi mệt, bắt đầu uống trà. Họ chép miệng liên tục sau khi nuốt một ngụm trà, rồi uống một ngụm nữa để súc ộc ộc trong khi đám đông vẫn miệt mài ăn và thả đồ ăn vào chén của nhau.

Chợt một người phụ nữ quát to với đứa nhỏ có lẽ là con. Không hiểu chị ta nói gì, nhưng thằng bé ngồi thụt ra khỏi chiếc chiếu, bẽn lẽn cúi mặt. Chị ta gầm gừ giật chén cơm trên tay nó, chan súp và lấy thêm các món khác còn lại trên mâm, giúi trở lại vào tay nó, miệng vẫn không thôi gầm gừ.

Sau này có dịp tiếp xúc với những người bạn Việt, tôi biết có một nguyên tắc trong bữa ăn với đám trẻ nít. Lúc đầu họ khuyến khích chúng ăn nhanh ăn nhiều cho mau lớn, sau đó họ dạy chúng ăn uống phải liên tục quan sát những người xung quanh và điều chỉnh hướng ngồi của mình cho hợp lý. Thế nào là hợp lý và quan sát những người xung quanh để làm gì thì mỗi bà mẹ dạy con một kiểu.

Ai đó sau khi mút đũa chụt chụt bỗng dùng chính đôi đũa đó gắp thả vô trong đĩa tôi một miếng thịt hình thù kỳ dị, tất cả ồ lên “Ngon lắm, ngon lắm”. Tôi hơi ghê và băn khoăn liệu rằng những thứ mà họ thấy ngon thì tôi có thấy ngon hay không? Bằng sự thận trọng cần thiết, tôi hiểu rằng phải nhường nó cho người lớn tuổi. Miếng “ngon” đó đi lòng vòng rất lâu trong các đôi đũa ướt nhẫy. Cuối cùng nó thuộc về người chủ thực tế của gia đình, một người đàn ông gầy và khắc khổ. Vừa nhai nát nó, anh ta vừa rên rỉ trong miệng những lời bình luận thì phải.

Không ai nghe và cũng không ai trả lời, mọi người còn túi bụi thu gom các thứ cần thiết để cho vào một miếng bánh đa vừa được nhúng trong nước cùng với rau sống được vẩy lung tung ướt cả mặt người ngồi bên.

Cái chính rút ra được là có những thứ sẽ thừa rất nhiều, có những thứ bị thiếu ngay trong chục phút đầu. Tôi cho rằng đây không chỉ là lỗi của đầu bếp, mà còn chính là lỗi của những người ăn, khi họ không chỉ ăn mà lại tự thấy có trách nhiệm thúc ép người khác phải ăn những món mình thấy ngon. Và như tôi đã trải qua khi lấy một miếng ức con gà. "Đừng ăn, đừng ăn. Không ngon, không ngon", họ bảo. Thế tức là ngăn cản người khách ăn một món mà chính họ bày ra đĩa vì nó ... không ngon???

Khi bữa ăn kết thúc không ai dám động vào miếng chả cuối cùng nằm lại trên đĩa như kiểu nó bị tẩm thuốc độc, cũng không hiểu vì sao. Ôi! Một phong cách ăn uống độc đáo.

Dù sao tôi thấy, bữa ăn của họ tuy căng thẳng, mất trật tự và vất vả quá mức nhưng cũng rất khó quên và rất thân mật với các nguyên tắc vừa mơ hồ vừa nghiêm khắc.

Tết

Hà nội năm nay đìu hiu thưa thớt thấy rõ. Những năm trước gần nhà tôi quất đào mai rực rỡ suốt dọc con phố, năm nay chụm hết vào một góc chưa bằng 1/10.

Khách hờ-hững lạnh-nhạt, hay chưa có thời gian?.

Thực ra theo tôi những phù phiếm cũng chỉ nên ở mức đó. Chẳng biết là đúng, hay tại tôi nằm trong số đông những người có thu nhập lèo-tèo, nên nghĩ ngắn như vậy?

Cảm giác thật chống chếnh khi Xuân về, nhất là với người làm thuê culi.

28 AL cả nhà lên đường về quê. Mừng tuổi- thực ra là góp Tết- bố mẹ vài triệu, mua vài ba quà-bánh đủ lễ,  sắm linhtinh cho trẻ con, lận lưng vài đồng lìxì. Vậy thôi, chẳng siêu thị chợ hoa bánh trái gì cả.

Phần tôi, tôi đã cóp ít e-book vào máy, mua tút thuốc, hộp xăng bật lửa, sắp xếp đủ dùng 9 ngày. 

Mục tiêu năm nay gắng hạn chế beer rượu. Dạo này sức khỏe có vẻ kém, cứ triền miên 10 ngày chắc ra giêng tôi nghỉ làm cả tháng.

Ấy là tính vậy, nhưng làm được cũng chả dễ. Tết mà.

tập vẽ tranh

Hôm qua tôi nói tập biên boloc giống như luyện công, tập võ. Ngẫm nghĩ lại tôi thấy giống tập vẽ tranh hơn. Tranh và văn giống nhau ở chỗ cùng để hoặc miêu tả hoặc bộc lộ cảm quan của tác giả và đều có tính kể chuyện. Để thành tài, chúng đều cần năng khiếu.

Tuy nhiên, không có năng khiếu, cacc vẫn có thể viết văn, và vẫn có thể học hội họa bình thường, nếu như không có những ước vọng lớn lao, điều đó nếu không vận năng khiếu, cacc có thể rơi vào trạng thái tinh thần cực kỳ tồi tệ không thể thoát khỏi.

Tôi tự xếp mình vào nhóm thứ 2, và cũng không có nhu cầu sáng tác những tác phẩm kinh điển, tôi chỉ cần biên bài một cách tự nhiên trôi chảy đã là thành công rồi. Phương pháp của tôi là lấy việc rèn luyện hội họa để áp dụng vào việc biên boloc của mình.

25 giây và 75 chữ (25/75)

Một blog tôi thường thăm là an-hoang-trung-tuong.blogspot.com.  Chốn ấy chủ khách suồng sã, ngôn ngữ bậy bạ tràn lan, không phải ai cũng có thể hoan nghênh. Riêng với tôi thì không vấn đề gì.

Blog đó có nhiều thông tin hữu ích. Gần đây có một đề tài khá thú vị được đề cập tới là kỹ-năng trình bày một vấn đề trước cử tọa.

Đó là nguyên tắc (tạm gọi)  "75 chữ và 25giây", tôi gọi tắt là 25/75. Đại ý cần lưu tâm tới 2 yếu tố: "thời gian" và "nội dung" cho một tham luận hay báo cáo.

Theo đó,  một nội dung nói quá lâu dễ gây mất hứng thú. Để thu hút, một vấn đề nên biểu diễn trong vòng khoảng 25 giây, khoảng thời gian đủ cho chừng 75 chữ tương ứng.

Tôi sẽ thử trình bày boloc của mình theo phương pháp tạm gọi là 25/75 xem hiệu quả như nào.

 Điều đó thật chẳng dễ dàng, cacc thấy đó, nguyên bài biên này đã trên trăm chữ rồi, hehe :D

linhtinh No1

Tôi hay vào mạng đọc blog của thiên-hạ (từ nay tôi gọi là cacc aka các anh các chị), nhiều boloc tôi thực sự khâm phục về kiến thức, khả năng viết lách. Điều đó tạo hấp dẫn, cũng như động lực cho tôi. Vì vậy tôi quyết định mở một bờ-lốc riêng, vì tôi cũng thích viết lách, và hình như cũng có chút năng lực viết lách. Cái này không tự nhận xét mà ông thầy dạy Văn cấp 3 dành tặng tôi. Có một kỷ niệm về chuyện này, hôm nào tôi sẽ biên hầu cacc. Chẳng biết ông ý có quá nhời hay không, nhưng từ đó gieo vào tâm hồn tôi mầm văn-sĩ. Chỉ tiếc mầm ấy vẫn cứ là...mầm cho đến tận bây giờ. Chắc tại cơm áo gạo tiền thôi. Cứ cái gì thuộc về ước mơ mà không làm được đổ cả cho 4 chữ đó là dễ được thông cảm nhất, tôi cho là vậy hihi.

Theo tôi viết lách cũng như luyện công, phải từ từ và kiên trì, như câu gì cũ cũ "Văn ôn, võ luyện". Mỗi ngày một chút, viết gì cũng được, theo thời gian chắc có kết quả. Tất nhiên, tôi cũng có ước mơ ngông cuồng trở thành một lốc-gơ hấp dẫn có ngàn vạn comment như cacc, tại sao không chứ? Nhưng trước nhất việc thường xuyên biên lách sẽ giúp nâng cao khả năng xử lý ngôn từ, sắp xếp tư duy mạch lạc, lợi ích này chắc chắn và dễ thực hiện hơn hihi. Đường xa vạn dặm, bắt đầu từ đôi chân. Mỗi ngày một chuyện hiên tha hiên thiên, đó cũng là "luyện công", phỏng cacc?

Quay lại chuyện mầm văn-sĩ. Trước ông thầy văn, trình của tôi được ghi nhận từ hồi biết biên thư tình đầu tiên, khoảng năm lớp 11 gì đấy. Tôi thích một cô bé xinh xinh thôn bên, gọi là cô bé nhưng bằng tuổi, lại vửa to vửa cao hơn hẳn. Có hề gì, tôi vẫn gọi cô bé, ấy là cái quyền của đàn ông yêu một cách chân chính phỏng ạ? Hồi ấy chưa có di động-hoặc di động là một khái niệm xa lạ với vùng quê heo hút của tôi chứ đừng nói tới in-tơ-nét mới email làm gì. Phương tiện tỏ tình phổ thông vưỡn là biên thư (mail). Nghĩ mãi không có cách nào khả dĩ bày tỏ tình cảm, tôi quyết định biên thư.

Tôi nhớ lá thư đó làm tôi mất cả đêm, và phải nhờ thằng bạn thân chuyển giúp vì tôi nhút nhát, không dám đưa tận tay. Thư không có hồi âm, thái độ cô ấy cũng chả có gì thay đổi, nhưng đó là chuyện khác mất rồi, tôi đang nói đến khả năng biên lách cơ mà. Sở dĩ tôi biết mình có khả năng biên thư hay nói cách khác, có khả năng trình bày văn bản, là vào dịp tết năm đó người yêu thằng bạn thật lòng khen tôi viết thư hay. Dĩ nhiên, đó chính là cô bé hàng xóm xinh xinh gần nhà.

Thằng bạn tôi thuộc dạng lầm lỳ cả ngày cạy không được một nhời,  ngữ ấy làm sao tán được gái?

Nhưng nó cao to đẹp trai gần nhất làng, các anh các chị ạ. Mấy hôm liền, tôi đau lòng muốn chết hoặc muốn chém muốn giết, nhưng rốt cuộc chẳng ai chết, chẳng ai bị đứt một sợi tóc, và tình bạn chúng tôi vẫn được duy trì.

Chỉ có cô hàng xóm ấy giờ phương nào thì cả hai chúng tôi đều chịu. Thỉnh thoảng tôi vẫn nhớ đến cô ấy khi nghĩ về lá thư đầu tiên, và vào lúc này đây, về khả năng gia nhập làng boloc của mình.